Phim Một Online : Văn hóa văn nghệ,Huyền thoại về những Pơtao chả ngai vàng (5),Huyền thoại về những Pơtao chả ngai vàng (5) - Báo tiến đánh an TP trợn Nẵng: CADN Online- Kết nối niềm tin

Huyền thoại về những Pơtao chả ngai vàng (5)Cập nhật: mức hai, 29/9/2014 - 10h31'

Huyền thoại về những Pơtao giò ngai vàng (4)
Huyền thoại về những Pơtao không ngai rồng (3)
Huyền thoại về những Pơtao không trung ngai rồng (2)
Huyền thoại phai những Pơtao giò ngai vàng

* Bài cuối: Khép lại một huyền thoại

(Cadn.Com.Vn) - tã lót mặt trời có chửa rọi ánh sáng đầu tiên trên ngọn núi Chư tớ Yang, người dân làng Plei Ơi chuẩn bị tặng ngày lễ trọng đại của buôn làng. Bởi lần này chiếc gươm thần của Vua Lửa được chuyển về “nơi ở” mới khang trang hơn, được bảo trải quản tốt hơn và cũng là buổi lễ cuối cùng khép lại một huyền thoại về các Pơtao.

Buổi cúng cuối cùng

4 giờ sáng, làng Plei Ơi (xã Ayun Hạ, H. Phú Thiện) vẫn còn nằm mộng ngủ dù họ biết rằng ngày ni tại nhà bà Kpăh H’Nhik – vợ của Pơtao Apui Siu Luynh (vị Vua Lửa đời thứ 14) sẽ diễn ra nghi lễ trọng đại. Nơi đây, que gươm thần còn lại cuối cùng trong suốt 3 thanh gươm của Vua Lửa, Vua Gió và Vua Nước truyền tụng bấy bấy lâu. Thế mà lại, để diện kiến thanh gươm thần này thì số người cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay khiến chúng tôi càng háo hức. Dù đây là sự kiện đeo ý nghĩa trọng đại với dân làng mà lại tịnh không một bóng người, chỉ có một số người già trong làng lục đục phứt tìm Rơ Lan Hieo – người phụ tá cuối cùng của Vua Lửa đời thứ 14. Ông là người duy nhất còn lại biết các bài cúng, biết xin Yang chuyển thanh gươm về địa điểm mới mà được Nhà nước xây dựng trong khuôn viên cụm di tích Plei Ơi thường xuyên dưới chân núi Chư tôi Yang.

Rơ Lan Hieo phía các lễ vật khấn bài cúng gươm lần cuối cùng – khép lại miền huyền thoại Pơtao Apui.

Hỏi vào mới biết, trẻ con, phụ nữ tuyệt không dám đến gần mthir ia (lều để gươm của vua). Bởi lẽ trong suốt đời sống tâm linh của họ, gươm thần là vật linh thiêng, chỉ có người già, người có oai tín mới được tiếp cận diện kiến gươm thần. Trẻ em, phụ nữ lại gần về sẽ bị đau ô dù́m. Chiếc trống, chiếc chiêng, ghè rượu là bảo vật truyền trải qua nhiều đời Vua Lửa bấy bấy lâu nằm hoang phí lạnh trong căn nhà của Rơ Lan Hieo giờ được phủi lớp bụi dày đưa xuống chuẩn bị cho buổi lễ. Nhìn chiếc trống, chiếc chiêng từng vang vọng trong các buổi cúng, Rơ Lan Hieo mắt đăm đăm nhìn xa xôi: “Đây là buổi cúng gươm cuối cùng mà Hieo thực hiện. Từ đây trở bay, Hieo chả cúng nữa đâu! Mình chả phải là Pơtao Apui, mình chỉ cúng một lần này thôi!”.

Thanh gươm thần (chỉ còn vòng đai đồng) cùng các “que gươm cận vệ” khác.

Bên căn biếùi đã cũ chỗ để que gươm thần của Vua Lửa, Rơ Lan Hieo tiến hành dọn dẹp chuẩn bị các thâủ tục tặng bài cúng. Vóc dáng nhỏ bé, Rơ Lan Hieo vác lượng mác dùng để đẻ trâu trong các buổi cúng bắt đầu tiến hành nghi ngờ lễ. Song lượng mác hàng chục năm chẳng dùng tới đã cùn, mồ hôi ướt đẫm trên trán Hieo mà con trâu vẫn chưa chảy máu. May có một số người Tày cùng ngụ cư ở làng Plei Ơi chớ ngại kiếm cử đã xúm vào cùng phụ Rơ Lan Hieo xẻ thịt con trâu tặng kịp giờ cúng.

Ghè rượu được mạ vào, con lợn, con gà cũng đã được xẻ thịt. Cẩn trọng, Rơ Lan Hieo hút rượu từ ghè vào đong vào chiếc phủ́n đồng cổ được truyền qua bao đời Vua Lửa. Sau đó, ông lấy từ trong túi xách vào một củ giống củ riềng xắt từng miếng nhỏ hòa chung vào chén rượu rồi Rơn Lan Hieo lẹ chóng cất vào túi. Người phụ tá tặng buổi cúng là Oi Phơ kính cẩn dùng lá chuối nhúng vào tủ́n đồng rắc lên tay Rơ Lan Hieo và Rơ Lan Hieo cũng làm ngược lại như vậy tặng Oi Phơ. Tò mò, chúng tôi hỏi thì Oi Phơ cho biết: đó là củ Jrao hchich mà tiếng Jrai nghĩa là “rửa sạch tội gò̃i”, trước mỗi lần cúng gươm thần đều phải rửa sạch những dẫu uế trên người tham gia buổi cúng. Đồng thời, Rơ Lan Hieo vừa khấn vừa “rửa sạch” biếu cái trống, cái chiêng của Vua Lửa và xung vòng vèo căn chòi để gươm thần.

Rơ Lan Hieo – tiễn đưa gươm về “chỗ ở” mới.

Diện kiến gươm thần

Vừa tưới rượu cùng củ Jrao hchich quanh co lều, Rơ Lan Hieo bắt đầu lầm rầm khấn bằng tiếng Jrai và một lúc sau ông trèo lên căn tặng̀i lấy xuống một bọc vải trắng đựng que gươm, một cái gùi đã bắt đầu mục nát. Từ trên lều cao, Rơ Lan Hieo chật vật với chiếc gùi nặng đựng nhiều vật của Vua Lửa, nhưng tuyệt nhiên Oi Phơ – người phụ tá buổi cúng chẳng dám đến gần. “Chỉ có Rơ Lan Hieo mới được chạm vào que gươm, chạm vào các vật của Pơtao Apui thôi”, Oi Phơ giải thích.

Trải tấm chiếu giữa đất, Rơ Lan Hieo bắt đầu lấy những đồ vật vốn là vật bất ly thân của các đời Vua lửa: một chiếc nhẫn đá, một rìu đá cổ, một khẩu súng hỏa mu nhỏ (không trung có đạn), một chiếc vẩù đụn bằng đá, một chiếc chén đá, một chiếc phủ́n đồng... Và những mẩu đá thạch anh nhỏ khác. Lần giở tấm vải trắng cuộn tròn đã ngả màu và mục, Rơ Lan Hieo cẩn trọng dùng hai tay nâng lần lượt 4 thanh gươm vào, tất cả đã đều hen suyễn gỉ và chả có vỏ gươm. Cầm que gươm chỉ có vành đai gươm bằng đồng còn cựu những khuơ văn của lửa và nước quyện nhau nhưng mà lưỡi gươm cũng đã gỉ sét, Rơ Lan Hieo giới thiệu đây chính là gươm thần và 3 que gươm kia là “pô vai long rneng gieo”: 3 gươm cận vệ. Chúng tui trải quá sững sờ bởi thanh gươm thần vẩu mưa, gọi gió truyền trải qua hàng trăm năm với 14 đời Vua Lửa cũng phải cam chịu số phận của thời phòng chống.

Đít quần thể di tích Vua Lửa làng Plei Ơi dưới chân núi Chư Tao Yang.

Cẩn trọng từng tí một, ông Hieo lại dùng hai tay đặt từng thanh gươm cũng như các đồ vật khác của Vua Lửa một lên tấm vải trắng mới. Chiếc bao phủ́n đồng lại được Rơ Lan Hieo hút đầy rượu cần và gọt củ Jrao hchich vào nhưng mà lần này, Rơ Lan Hieo lấy mỗi miếng thịt nhỏ được cắt từ bộ phận: cù nhầy, tim, thịt nách của 3 con vật cúng tế: trâu, heo, gà bỏ vào phủ́n đồng. Đủ các thâủ tục trên, Rơlan Hieo lần lượt tưới rượu lên que gươm mà như lời ông giải thích là tặng gươm thần “ăn” và rửa sạch gươm thần. Đồng thời, Oi Phơ cũng mệ nguyên sang̉ tim trâu, phần đùi thịt trâu đặt trước chỗ ngồi cúng của Rơ Lan Hieo. Nến được thắp lên, Rơ Lan Hieo ngồi xếp bằng, hai tay chắp lại như vái, miệng bắt đầu khấn: “Ơi Yàng, ơi Pơtao Apui, ơi thần hàng ngàn, hàng vạn. Hôm nay chúng tao dâng lễ một con trâu, một con lợn, gà, ghè rượu cầu xin, thông báo đến các thần thiêng liêng biết. Chúng tui xin phép các Pơtao Apui tặng dân làng Plei Ơi chuyển gươm thần về nơi ở mới, nơi chân núi Chư mình Yang. Chúng tui cầu xin các vị thần, các Pơtao tặng người làng sức khỏe, hòa thuận, mưa thuận gió hòa”.

Dứt lời khấn, Rơ Lan Hieo lặng lẽ cuốn tấm vải trắng bọc tất cả gươm thần cũng như các “gươm cận vệ khác”, những đồ vật của các Pơtao Apui trải qua các đời truyền lại được ông Hieo đặt vào chiếc gùi mới. Vai tiễn đưa gùi, hai tay đỡ niu những báu vật cuối cùng còn lại của các đời Vua Lửa, Rơ Lan Hieo phứt bộ từ căn tặng̀i, băng nhóm sang ruộng rẫy bước về núi Chư tui Yang – chỗ đó huyện Phú Thiện đã xây dựng căn nhà để gươm trong quần thể di tích Vua Lửa Plei Ơi. Mắt nhìn thẳng, bàn chân bước từng bước từ tốn, Rơ Lan Hieo vượt qua cánh đồng mang gươm thần về “nơi ở” mới. Trời đương nắng bỗng chốc gió nổi lên, mây kéo bao phủ khuất ánh mặt trời như ở cõi khác các Pơtao Apui đương dõi theo buổi lễ cuối cùng này.

Minh Tân

			97 bận tính nết

Từ khóa liên hệ:

Huyền thoại
Pơtao
đừng ngai rồng

Gửi bình phẩm luận thứ bạn

(*)Hụi và tên :
()()Địa chỉ Email :
Số điện thoại :
Địa chỉ :
Nội dung bình phẩm luận :(*)
(*)Mã xác nhận :

Danh thiếp tin tức xưa hơn

»Mưa Huế
»Bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật Bài tặng̀i dân phòng chống miền Trung
»Huyền thoại về những Pơtao chả ngai rồng (4)
»Điểm dừng chân chốn Phố cổ
»Ngày 3-9 hằng năm là Ngày Âm nhạc Việt Nam
»Dự án Làm phim 48 giờ thâu hút 100 nhóm làm phim trẻ
»Huyền thoại về những Pơtao không ngai vàng (3)
»Bao giờ có phim truyện về miền Trung?
»Cậu bé trợn Nẵng ổ sang trọng 3000 thí đâm chiếm ngôi do quán quân Giọng ca Việt Nhí Co.Opmart 2014
»đỡ cao chất lượng, hiệu sang trọng̉ trong sáng tạo văn học nghệ thuật

Phim Một Online

Chủ Nhật, 28 tháng 9, 2014

Văn hóa văn nghệ,Huyền thoại về những Pơtao chả ngai vàng (5),Huyền thoại về những Pơtao chả ngai vàng (5) - Báo tiến đánh an TP trợn Nẵng: CADN Online- Kết nối niềm tin

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét